Kitesurfing przy silnym wietrze
Przygotowanie, zagrożenia i odpowiedzialność
Autor: Łukasz Koniuszewski
Mieszkamy w strefie geograficznej oferującej bardzo wszechstronne warunki do uprawniania kitebordingu. Łagodne i umiarkowane, równe, południowo-wschodnie wiatry idealnie nadają się do freeride’u, freestyle’u i foila po Zatoce Puckiej. Silne zachodnie wiatry sprzyjają wysokim skokom. Północno-zachodnie sztormowe, szkwaliste wiatry wieją najczęściej w okresie jesienno-zimowym i towarzyszy im wysoka fala, co w sumie zapewnia naprawdę dobre warunki na kite wavowy od strony morza.
Skupimy się właśnie na tych ostatnich, zwracając uwagę na to, jak się przygotować oraz jakie środki ostrożności podejmować podczas pływania na morzu w warunkach sztormowych. Wskażemy również zagrożenia, których można się spodziewać w poszczególnych sytuacjach na wodzie. Jeżeli zamierzasz przenieść swoje pływanie na desce kierunkowej na następny poziom i decydujesz się wyjść na wodę w warunkach sztormowych, pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu.
Bardzo dokładnie sprawdzaj prognozę pogody
Siła wiatru określa, jakiej wielkości latawiec wybierzesz do danej sesji. Jeżeli nie masz latawca dostosowanego do siły wiatru nie wychodź na wodę! UWAGA! Wielkość latawca na wiatr o sile 40–55 węzłów dla silnego ridera o wadze 85–95 kg to 3–5 m2. Wiatr silniejszy niż 55 węzłów należy w skali Beauforta do huraganów. Kontrola nad sprzętem kitesurfingowym może się wówczas okazać bardzo ograniczona lub wręcz niemożliwa, dlatego zdecydowanie odradzamy pływanie w takich warunkach. Zwracaj uwagę na siłę wiatru w podstawie i szkwałach oraz na to, jak wiatr będzie się zachowywał w godzinach, na które masz zaplanowaną sesję. Sprawdź także, w jakich godzinach zachodzi słońce, co jest istotne podczas sesji zimowych.
Wybór spotu zależeć będzie w dużej mierze od kierunku wiatru względem brzegu. Kierunki, które należy brać pod uwagę, to side shore i side on shore, ponieważ dają możliwość pływania wzdłuż fali i pozwalają na kontrolę latawca podczas pływania. Nie zaleca się pływania przy kierunkach on shore – za względu na luzowanie się linek i ryzyko przepadania latawca podczas zjazdu z fali, oraz kierunkach off shore – z uwagi na bardzo nierówny wiatr blisko brzegu, co utrudnia kontrolę oraz często uniemożliwia start latawca z wody, bo blisko wody wiatr jest prawie nieodczuwalny.
Jeżeli decydujesz się na pływanie downwind, zawsze zwróć uwagę na ewentualne zmiany ustawienia linii brzegowej względem wiatru na trasie.
Na podstawie temperatury rzeczywistej i odczuwalnej dobierz rodzaj i grubość pianki oraz docieplaczy, niezbędnych podczas jesiennych i zimowych sesji. Pamiętaj, że temperatura odczuwalna bywa często poniżej 0°C. Buty, rękawice i kaptur są wtedy niezbędne.
UWAGA! Nie rekomendujemy pływania w temperaturze niższej niż 5°C.
Wielkość, kierunek oraz okres fali (odległości między falami mierzone w sekundach) pozwalają ocenić ogólnie, jakich warunków należy się spodziewać na akwenie. Przy silnym wietrze nad polskim morzem można się spodziewać fal o wielkości od 2 m nawet do 6 m. Najlepiej, jeżeli kierunek fali skorelowany jest z kierunkiem wiatru. UWAGA! Duża fala i krótki okres powodują silny przybój.
Opady i wyładowania atmosferyczne, a nawet samo ryzyko burzowe w prognozie to informacje, które wykluczają kitesurfing na morzu przy silnym wietrze.
Zadbaj o sprawność i poprawny dobór sprzętu
Latawiec, który wybierzesz do pływania na morzu przy silnym wietrze powinien być przede wszystkim dostosowany wielkością do wiatru. Konstrukcja latawca powinna zapewnić jego szybki restart z wody, możliwie najlepszy drift (szybki powrót do napięcia linek po ich wyluzowaniu) oraz wykonanie szybkiego, lekkiego loopa. Najlepiej wybierać kity o przeznaczeniu WAVE o profilu hybrydowym lub delta. Zdecydowanie gorzej sprawdzą się konstrukcje typu BOW oraz C-shape. UWAGA! Latawiec pownien być dokładnie sprawdzony przed każdą sesją. Zwracaj uwagę na szczelność zaworów i tub oraz stan poszycia.
Bar powinien być zawsze poprawnie wytrymowany. Zawsze sprawdzaj stan linek oraz sprawność systemu bezpieczeństwa.
Trapez z linką wave’ową zamiast haka. W razie konieczności wypięcia się ze sprzętu trapez tego typu ułatwia położenie się na desce. Trapez powinien być opcjonalnie wyposażony w nożyk na wypadek konieczności cięcia linek, które w najgorszym scenariuszu mogą się owinąć wokół ciała kitesurfera.
Krótki leash przyczepiany z przodu trapezu. Pozwala na szybsze dostanie się do baru po użyciu systemu bezpieczeństwa. Przypięcie z przodu ułatwia wypięcie leasha, kiedy wymaga tego sytuacja i nie powoduje obracania ridera tyłem do kierunku jazdy po użyciu systemu bezpieczeństwa, gdy latawiec ciągnie fala.
Deska powinna mieć dobrze dokręcony komplet finów i sprawdzony grip. Odpowiedni dobór i nałożenie wosku lub zastosowanie przedniego pada i butów, które trzymają się nawierzchni deski, są bardzo ważne.
Niezbędne zabezpieczenia
Wypornościowa, niekrępująca ruchów, dopasowana i wygodna kamizelka asekuracyjna.
Leash do deski, żeby jej nie zgubić. Leash powinien być sztywny, a nie sprężysty. Zwroty podczas pływania z leashem są trochę trudniejsze, ale w razie konieczności całkowitego odpięcia się od latawca deska staje się najlepszym narzędziem ratunku.
Kask, który uchroni od uderzenia deską w głowę, co może się przydarzyć podczas upadku, gdy pływasz z leashem.
Telefon w aquapacku pod pianką. Jeżeli coś ci się stanie, prawdopodobnie trudno będzie z niego skorzystać, ale jeżeli coś złego przydarzy się osobom, z którymi pływasz, twoja reakcja będzie najszybsza. Jeżeli korzystasz ze smartfona, warto zainstalować aplikację RATUNEK. Pozwala bardzo łatwo wezwać pomoc bez konieczności dzwonienia. Druga rzecz to lokalny nr do jednostki SAR. Poniżej znajduje się lista numerów, który warto mieć wpisane w telefonie:
HEL
(58) 675 00 13
505 050 993 515 850 037
GDYNIA
(58) 620 55 51
505 050 971
505 050 984
WŁADYSŁAWOWO
(58) 674 05 42
505 050 998
505 050 978
ŁEBA
(59) 866 14 23
505 050 983
505 050 986
USTKA
(59) 814 45 51
505 050 991
515 850 036
DARŁOWO
(94) 314 26 34
505 050 987
505 050 975
KOŁOBRZEG
(94) 352 20 20
505 050 968
505 050 967
DZIWNÓW
(91) 381 30 29
505 050 981
505 050 985
ŚWINOUJŚCIE
(91) 321 49 17
505 050 969
505 050 994
Zagrożenia, które mogą przydarzyć się podczas pływania
Przede wszystkim w warunkach sztormowych latawiec nie może wpaść do wody, a jeśli już wpadnie, to musi zostać wystartowany tak szybko, jak to możliwe, gdyż w przeciwnym wypadku należy być przygotowanym na poniższe scenariusze:
1. Latawiec dostaje falą i:
a. przewija się w najróżniejszy sposób,
b. zostaje uszkodzony na skutek mielenia,
c. wciąga cię pod wodę ciągnięty przez falę (używaj krótkiego leasha przypiętego z przodu, żeby w tym wypadku nie obróciło cię tyłem do latawca).
2. Latawiec leży w wodzie, a falą dostajesz ty i wtedy:
a. linki są za luźne, co wydłuża startowanie, a więc istnieje bardzo duża szansa na wszystko, co w punkcie 1,
b. wpadasz w linki, które owijasz sobie sam wokół ciała.
W każdym wypadku opisanym powyżej rozwiązaniem będzie użycie zrywki na barze i leasha jedno po drugim, a w zasadzie w tym samym czasie, i uciekanie jak najdalej od sprzętu, żeby się nie zaplątać.
Uwaga! Wtedy przydaje się kamizelka i leash do deski.
Wspomniana sytuacja może się zdarzyć nawet paręset metrów od brzegu. Jeśli nie masz kamizelki i leasha do deski, droga do brzegu trwa czasem bardzo długo. Może ci się to zdarzyć w drugiej godzinie pływania, kiedy będziesz już bardzo zmęczony, a przed tobą godzina drogi na brzeg wpław przez kilka przybojów. Kamizelka dodaje wyporności, a deska w wypadku utraty kite’a daje możliwość dopłynięcia na brzeg wielokrotnie szybciej i przy zdecydowanie mniejszym wydatku energetycznym. Zastosuj bodyboardowanie – połóż się na desce przodem, ugnij lekko nogi w kolanach i ślizgaj się na desce do brzegu, leżąc na brzuchu/klatce piersiowej.
Zasady podczas pływania stacjonarnego oraz downwind
Wspólną zasadą dla uprawiania wszelkich form kiteboardingu jest niepływanie samemu. Zafalowany akwen stwarza dużo większe ryzyko wystąpienia sytuacji niebezpiecznych, dlatego zawsze warto być na wodzie w grupie, przygotowanym do pomocy innym chociażby w formie zawiadomienia odpowiedniej służby w razie niebezpiecznego zdarzenia.
PŁYWANIE STACJONARNE
Pływanie stacjonarne na spotach wave’owych wiąże się z tym, że na małej przestrzeni może się znajdować wielu kitesurferów, dlatego bezwzględnie należy przestrzegać prawa drogi. Poniżej znajdziesz cztery najważniejsze zasady charakterystyczne dla zafalowanych akwenów.
1. Kitesurfer płynący po fali ma pierwszeństwo przed każdym innym kitesurferem lub windsurferem. Jeżeli płyniesz kursem kolizyjnym w stosunku do kitesurfera na fali, to niezależnie od tego, którym halsem płyniesz, musisz zrobić zwrot lub przepłynąć po stronie nawietrznej tego kitesurfera, nie zaburzając jego toru jazdy.
2. Kitesurfer, który wjeżdża na falę z góry, ma pierwszeństwo przed kitesurferem, który zamierza wjechać na falę z dołu.
3. Pierwszeństwo wjazdu na falę ma kitesurfer będący bliżej peaku (miejsca załamywania się fali).
4. Jeżeli fala się nie załamuje, pierwszeństwa na fali ma kitesurfer będący od strony nawietrznej.
5. Jeżeli na spocie pływają również surferzy, mają oni pierwszeństwo przed kitesurferami.
Charakterystyczną cechą pływania na spocie wave’owym jest też konieczność halsowania się do miejsca, w którym możliwy jest wjazd na fale, ponieważ po każdym halsie wzdłuż fali tracimy wysokość względem wiatru. Żeby wyhalsować się przy wietrze o kierunkach side shore i side non shore często trzeba wypłynąć daleko za przybój, co wiąże się z pokonywaniem często coraz to większych fal. Jeżeli nie czujesz się na tyle pewnie, żeby wypłynąć daleko od brzegu, pokonując po drodze coraz większe fale i przyboje, odpuść sobie pływanie i poczekaj na łagodniejsze warunki.
DOWNWIND
Kitesurfing w dół wiatru powinien być zawsze bardzo dobrze zaplanowany: zarówno trasa downwindu, asekuracja grupy, jak i transport powrotny po zakończeniu spływu.
Poniżej znajdziesz sześć zasad rekomendowanych podczas pływania downwind.
1. Trasa downwindu powinna być zawsze wcześniej ustalona, w tym miejsca przerwy, ewentualnego awaryjnego zejścia oraz miejsca zakończenia. Najlepiej odnieść się do konkretnych punktów, jak nr wyjścia na plaży, albo punkty charakterystyczne na plaży w docelowej miejscowości. Należy wziąć pod uwagę również możliwość zmiany kierunku wiatru w stosunku do linii brzegowej, przeszkody występujące na trasie, tj. falochrony, przycumowane statki, pogłębiarki, rurociągi, sieci, porty, mola, i inne, a także wznoszący się brzeg, który może powodować zawirowania i dziury wiatrowe przy brzegu.
2. Na pokonanie zaplanowanego odcinka powinien być również ustalony czas, w którym nie powinny wystąpić nagłe zmiany pogodowe, tj. zmiana siły, kierunku wiatru, opady, wyładowania atmosferyczne. Nie należy pływać bezpośrednio przed zmrokiem, żeby zawsze mieć minimum 1–1,5 godz. zapasu.
3. Przed wyjściem na wodę ustalcie kolejność, w jakiej będziecie płynąć. Dobierzcie się najlepiej po 2–3 kitesurferów i starajcie się pilnować nawzajem podczas pływania. Przestrzegajcie odległości między wami, tak żeby nie przeszkadzać sobie nawzajem, ale też nie dopuszczajcie do zbyt dużych odległości.
4. Na końcu grupy jako ostatni powinni płynąć najbardziej doświadczeni kitesurferzy, którzy w razie kłopotów mogliby udzielić pomocy mniej doświadczonym kolegom z przodu.
* Co może się wydarzyć? Awaria sprzętu, utrata sprzętu, zaplątanie w linki własnego sprzętu, skurcz, kontuzja.
* Jak możesz pomóc? Próbując podać zgubioną deskę albo zostawiając swoją deskę koledze bez sprzętu, żeby bodyboardował na niej do brzegu, a ty dostajesz się na brzeg bodydragiem. Możesz spróbować holować kolegę za twój trapez, ale jeżeli nie jesteś pewny, że potrafisz pomóc swojemu koledze, nie rób tego! Płyń czym prędzej na brzeg i wezwij pomoc, nie tracąc poszkodowanego z pola widzenia. Obserwuj go cały czas i czekaj na służby ratownicze.
5. Najbardziej narażony na brak pomocy jest kitesurfer zamykający grupę. Osoby, które płyną przed nim, powinny co jakiś czas go kontrolować.
6. Warto mieć dodatkową osobę, która zawozi grupę na miejsce startu oraz asekuruje cały spływ z auta, będąc w gotowości zabrania jednego lub kilku uczestników spływu z dowolnego miejsca zejścia z wody. Jeżeli nie udało się znaleźć takiej osoby, musicie być przygotowani na wykorzystanie minimum dwóch samochodów, z czego jeden musi zostać zaparkowany w miejscu, w którym będziecie wychodzić z wody.
Kitesurfing na morzu przy silnym wietrze to duże ryzyko, dlatego podchodźcie do niego z dużą rozwagą i odpowiedzialnością. Mamy nadzieję, że ten artykuł w dużej mierze przyczyni się do ograniczenia ryzyka, a więc także liczby wypadków i do zwiększenia bezpieczeństwa na wodzie. W tym miejscu chcielibyśmy bardzo podziękować i przekazać wyrazy szacunku ratownikom służącym w jednostkach SAR, którzy niejednokrotnie udzielają kitesurferom pomocy na morzu.
